BÎRANÎNA RONAKBÎRÊ NEMIR SEYDAYÊ CEGERXWÎN

Oct 21, 2024 - 11:13 Updated: Oct 24, 2024 - 14:36

0 42

BÎRANÎNA RONAKBÎRÊ NEMIR SEYDAYÊ CEGERXWÎN

Roja 22/10/2024 bi ser koçkirina ronakbîrê mezin ê Kurd nemir Seydayê Cegerxwîn 40 sal derbas dibe. Seydayê Cegerxwîn yek ji bejin bilindên Kurdistanê ye ku bi helbestên xwe civaka Kurd hişyarî dikir û hestên netewî xurtir dikir û di heman demê de civaka kurd hşiyar dikir û riya rast dida pêş wan.

Seydayê Cegerxwîn her weha bi zaravayê kurmancî û tîpên latînî helbestê xwe dinivîsand û eve jî werçerxanek di pêşxistina zimanê Kurdî de kir.

Her weha seydayê Cegerxwîn li kêlekla ku ronakbîr û helbestvanekî mezin bû , xebatkar û tekoşerekî mezin bû di xizmeta doza gelê Kurd e û rolekî wî yê diyar di şoreşa kurdistanê de û her weha di tevgera azadî ya gelê Kurd li rojavayê Kurdistanê de jî hebû.

Seydayê (Cegerxwîn) navê xwe (Şêxmûsê kurê Hesenê kurê Mihemedê kurê Mehmûdê kurê Elî) ye. Cegerxwîn, di sala 1903an li gundê Hesarê navçeya Kercewsê ya herêma Êlihê (Batmanê) ya Bakurê Kurdistanê hatiye dunyayê.

Cegerxwîn hê di salên zaroktiyê de dest bi kar kiriye. Di 1918-1919an de, di 15-16 saliya xwe , di riya hesinî de dişixule. Di salên 1920 û 1927an de ew diçe deştê Amedê (Diyarbekirê) ber şêx û melan bixwîne. Ew diçe medreseyê.

Di sala 1927an de ew vedigere binxetê gundê (Girê Ceh -Tilşihîrê) ya li rojhilatêl Qamişlo û bi keça xalê xwe Kehla Selîm re dizewice û dû re li Amûdê bi cih dibe. Di 1928an de Cegerxwîn dibe seyda û meletiyê dike. Ew bû meleyê gundê Hazda Jorîn.

Di 1934an de komeleya Ciwankurd saz dikin, lê desthilata Frensî komelê digirin. Di 1946an de Cegerxwîn dikeve Xweybûnê û lê kar dike, pişt re navê rêxistinê diguherin, dikin Civata Azadî û Yekîtiya Kurdistanê.

Di navbera 1948 û 1957an de ew dibe komûnîst û endamê Partiya Komûnîst a Sûriyê. Dû re di 1949an de ew cara pêşîn tê girtin. Di 1950î de ew dikeve Civata Aştîxwazên Sûriyê û bi wan re kar dike. Li 1954ê ew dibe berbijêrê perlamana Sûriyê.

Di 1957an de Cegerxwîn ji Partiya Komûnîst dûr dikeve û rêxistina Azadî saz dike. Piştî rêxistina Azadî bi Partiya Demokrat a Kurdî dibin yek.

Sala 1959-1962 partî wî dişîne Başûrê Kurdistanê, li Bexdayê di zanîngehan de hînî kurdî dike. Ew sê salan li wir dimîne. Di 1962an de ew vedigere Rojavayê Kurdistanê. Ew dîsa tê girtin. Li 1963ê ew dîsa tê girtin û dikeve girtîgeha Mezê ya Şamê. Piştî pêleke nedirêj tê berdan û vedigere Qamişloyê.

Di 1967an de Cegerwîn bû endamê Komîteya Navendî ya Partiya Demokrat a Kurdên Pêşverû li Sûriyê. Lê dû re di 1969-1970î de ew cardin diçê Başûrê Kurdistanê û li şoreşê nêzîkî salekê dimîne.

Di navbera 1973 û 1975an de ew ji ber stemkariya hikûmeta Sûriyê diçe Libnanê û li wir dimîne. Li Libnanê dîwanên xwe ya sêyê "Kî me ez?" û ya "Salar û Mîdya" çap dike. Di 1976 û 1979an de ew vedigere Sûriyê û heta sala 1979an li wir dimîne.

Di sala 1979an de Cegerxwîn diçe welatê Swêdê, ew di 22ê Cotmehê sala 1984an li welatê Swêdê koça dawî dike û li bajarê Qamişlo hatiye veşartin.

Berhemên Cegerxwîn: