(Komîta Hemahengiya Kurdistanî)

MAM.. LI ŞAM (34)

(Komîta Hemahengiya Kurdistanî)

Nivîskar: Elî Şemdîn

Piştî ku damezirandina Yekîtî Niştimanî Kurdistanî li şamê hate ragihandin sala (1975), û agirê şoreşa nû hate vêxistin sala (1976), Mam Celal êdî bi hemî karîbûna xwe hewil dida ku şêweyekî bide peydakirin ji tevkarî û hemahengiyê re di navbera partiyên niştimanî kurdî de li her çar parçeyên kurdistanê, ew jî bi mebesta dirustkirina bereyeke kurdistanî bû ku rûbirûyî wê rewşa xerab û dijwar bibe, ku hatibû peydakirin di encamê wê rêkeftina kirêt û rûreş de, ku li Cezayirê hatibû imzekirin di navbera rêjîma îraqî û îranî de sala (1975), ku di encamê wê rêkeftinê de şoreşa îlonê li kurdistana îraqê bi wî şêweyê diramatîkî hate hilweşandin, û Mam Celal hewil dida ku karibin ji wê reşbîniyê derbas bibin ya ku pencê xwe yê reş dabû ser serê miletê kurd û tevgera wî li her derî, û her wiha hewil dida ji bo komkirina raya giştî li dor miletê kurdî û pirsa wî ya rewa li beramberî rêjîmên dîktator ku kurdistan di nav xwe de dabeş û parçekirine, û bi taybet li dijî rêjîma Sedam Huseyn yê xwînmij û hov, û di vî warî de Salar Osê di pirtûka xwe de ya bi navnîşana (Celal Talbanî: Buyer û helwîst), û li ser zimanê rojnameya (El- Şerare), vê yekê dibêje: (Mam Celal ji wan kesan bû ku berdewam xwediyê bîrokeya li darxistina kongireyekî bû ji bo partî û rêxistin û desteyên kurdistanî li ser astê rojhilata navîn, ew jî bi mebesta rêkeftinê bû li ser istiratîciyeke hevbeş, û bi mebesta alîkariyê û piştgîriyê bû dinavbera wan hêzên kurdistanî de, û ji bo yekxistina hêz û çalakiyan bû di navbera wan de li ser astê nav dewletî, ku êdî karibin bi yekrêzî di ruyê wan hikûmetan de bi sekinin ku alîkariya hev dikin li dijî miletê kurd û netewa wî..).

Ranya, Îlona 1964 ji rast( Şemsedîn Muftî, Kemal Fuad, Salih Şîre, Îsmet Şerîf Wanlî, Ebdulhemîd Derwîş û Hesen Bişar)

Û gava yekem di vî warî de ew bû ku komelek partî û rêxistinên kurdî û kurdistanî li Beyrûtê civiyan di (2.12.1977)’de, ew jî li gor ku Ebdul Hemîd Derwîş di pirtûka xwe de ya bi navnîşana (Tevgera kurdî li sûriya dibin roniyê de), dibêje, ev her şeş partî bûn: (Yekîtî Niştimanî Kurdistan/ Umer Mustefa, partiya dîmoqrata kurdistanî îran/ Emîr Qazî, partiya dîmoqrata pêşverû ya kurdî li sûriya/ Ebdul Hemîd Derwîş, partiya dîmoqrata kurdistanî li îraqê- komîta amadekar/ Şemsedîn Muftî, partiya demoqrata kurdî sûrî/ Ebdul Baqî Mele Mehmûd, partiya dîmoqrata kurdî ya çep li sûriya/ Usmet Fethule).

Di vê civînê de, û li gor ku Derwîş di pirtûka xwe de dibêje, biriyar hate sitandin ji bo piştgîrî û alîkariya şoreşa nû bikin ku li kurdistana îraqê hatibû vêxistin, û biriyar jî dan ji bo damezirandina komîteyekê bi navê (Komîteya xebata niştimanî ya kurdistanî), erkê vê komîtê rêkxistina xebata hevbeşe bû di navbera partî û rêxistinên pêşverû yên kurdistanî de, û beşdaran biriyar dan ku soza civîna dinê li kurdistana îraqê be di miha nîsana (1978)’de, û biriyar wisa bû ku herdû rêxistinên (Hevra, û Şoreşa milî ya kurdistanî), jî beşdarî cîvîna diwem bibin, û ew bi xwe dû rêxistinên kurdîne ji kurdistana turkiye, û herdû jî ji bo sedemên xwe yên taybet li vê civînê beşdar nebûbûn, û ji ber ne li barbûna rewşê li kurdistana îraqê civîna diwem di dema xwe de li Parîs hate li darxistin di (1978)’de, û nûnerê van herçar partiyan bi tenê beşdarbûn: (Yekîtî niştimanî kurdistan/ Umer Mustefa, partiya dîmoqrata kurdistanî îran/ Ebdul Rehman Qasimlo, partiya dîmoqrata pêşverû ya kurdî li sûriya/ Ebdul Hemîd Derwîş, partiya dîmoqrata kurdistanî li îraqê- komîta amadekar/ Şemsedîn Muftî), û Derwîş di pirtûka xwe de dibêje: (Di vê civînê de li ser rewşa nû hate sekinan din, û bi taybet li ser pêşveçûnên siyasî ku li îrana şahinşahî rûdabûn di wê çaxê de, û li ser pêşhatiyên ku wê ji wan guhertinan werin derketin, ji bûyeran û encaman, û bandor wê li ser tevaya pirsa kurdî li rojhilata navîn, û bi taybet li ser miletê kurd li kurdistana îranê..).

Û li ser bingeha wan biriyarên ku hatibûn sitandin ji aliyê partiyên kurdistanî ve di civîna Beyrûtê de sala (1977), û civîna Parîsê sala (1978), êdî komelek civînên din jî bi pêşniyara Mam Celal li Şamê hatibûn bestin û li darxistin di destpêka sala (1980)’de, di navbera hêz û partiyên niştimanî kurdîde, yên pêwendîdar bi vê rewşê, bi beşdariya herdû partiyên komonist yên (îraqî, û sûrî), û evan herdû partiyan  jî amadekariya xwe ya yekcarî nîşandan ku wê beşdarî her civînekê bibin ku were li darxistin di navbera partiyên kurdî û kurdistanî de bi armanca yekxistina xebata wan ji bo azadiya miletê kurd û serxistina doza wî ya rewa, û di vî warî de jî Derwîş di pirtîka xwe de (Tevgera kurdî li sûriya di bin roniyê de), vê yekê dibêje: (Di encamê van civînan de, Mam Celal, sekretêrê yekîtî niştimanî kurdistanî, ji partiya me re pêşniyar kir û xwest em bi kiriyar gaveke hevbeş bi hevre bavêjin ji bo avakirina komîteyekê bi navê: Komîteya amadekar ya tevkariya partiyên kurdî û kurdistanî, yan jî bi her navekî din be, û ev komîte wê were pêkhatin ji çar partiyan, ew jî evin: Yekîtî niştimanî kurdistan, partiya dîmoqrata kurdistanî îran, partiya sosiyalîsta kurdistanî li turkiya û partiya dîmoqrata pêşverû ya kurdî li sûriya,  û erkê vê komîteyê danûsitandine li gel hêz û partiyên kurdî û kurdistanî yên din, bi armanca xweşkirina rê li pêşiya li darxistina kongireyekî giştî ji van partiyan re..).

Û piştî ku ev pêşniyara Mam Celal, hatibû gengeşe kirin û giftûgo kirin ji aliyê herdû partiyên bira ve (Yekîtî niştimanî kurdistanî, û partiya dîmoqrata pêşverû ya kurdî li sûriya), van herdû partiyan bi hevre ew pêşniyar erê kirin, û biriyar jî dan ku êdî vê pêşniyarê pêşkêşî van herdû partiyan jî bikin (Partiya dîmoqrata kurdistanî îran, û partiya sosiyalîsta kurdistanî li turkiya), bi hêviya ku ew jî vê pêşniyarê erê bikin, û her yek ji (Ezîz Mihemed/ Sekretêrê partiya komonîsta îraqî, û Kerîm Ehmed/ Endamê mekteba siyasî ya partiya komonîsta îraqî, û Remo Şêxo Ferhe/ Endamê mekteba siyasî ya partiya komonîsta sûrî), roleke giring û karîger lîstibûn di serxistina vê pêşniyarê de..

Û her li ser bingiha pêşniyara Mam Celal, mamoste Ebdul Hemîd Derwîş di destpêka êlûna sala (1980)’de, serdana Tehranê kiribû bi mebesta dîtina Dr. Ebdul Rehman Qasimlo (Skretêrê giştî yê partiya dîmoqrata kurdistanî îran), û bi mebesta ku danûsitandinê li gel wî bike li ser babetê vê komîteya ku Mam Celal pêşniyar kiribû, û ji bo wergirtina helwîsta partiya wî li ser avakirina vê komîteyê û beşdariya wan di karûbarê wê de.

Mamoste Ebdul Hemîd Derwîş gihişte navçeya (Wawan), ku baregeha mekteba siyasî ya partiya dîmoqrata kurdistanî îran, li wir bû, û her li wir jî sekretêrê vê partiyê Dr. Ebdul Rehman Qasimlo dît û li gel civiya, û hûrguliyên wan karan jêre veguhest û ew agahdar kir, yên ku hatibûn kirin ji bo peydakirina tevkariyê di navbera hêz û partiyên kurdî û kurdistanî de, her wiha nerînên herdû partiyên komonist yên (îraqî, û sûrî), jî jêre diyar kir û nîşan da, û li ser rola partiya dîmoqrata kurdistanî îran, ya posetîv di serxistina vî karî de axivî, Derwîş di pirtûka xwe de (Tevgera kurdî li..), dibêje: (Paşî Dr. Qasimlo bersiva min da û got ku ewan berê ev pêşniyar gengeşe kirine û ew razîne li ser bîrokeya avakirina komîteyeke amadekariyê ji her çar partiyên ku hatine destnîşan kirin ji bo vê armancê, lê ew dibîne ku partiyên komonîst weke çavdêr beşdarî vê komîteyê bibin, ne wek endam, û got jî ku wî bixwe ev nerîn ji heval Ezîz Nihemed re gotiye û ew jî bi vê nerînê razîbûye, û Qasimlo berdewam kir û got ku ewê hevalekî xwe yê serkirdayetiyê bişîne ji bo beşdarî rûnişina yekem bibe di nêzîktirîn dem de..).

Sekoya Kurmancî